14 Μαρτίου 2010

Η ανάγκη για εκπαιδευτική αξιολόγηση

Η κόρη μου φοιτά φέτος σε δημόσιο δημοτικό σχολείο στα περίχωρα του Σικάγο. Τη βδομάδα που πέρασε όλοι οι μαθητές της πολιτείας του Ιλλινόι (από την τρίτη δημοτικού μέχρι το γυμνάσιο) παρακάθησαν σε διαγνωστικές εξετάσεις σε βασικές δεξιότητες. Σκοπός των εξετάσεων είναι να δοθεί στους γονείς, τους εκπαιδευτικούς και τις πολιτειακές αρχές μια ένδειξη της προόδου των μαθητών και της απόδοσης του εκπαιδευτικού συστήματος. Παρόμοιες εξετάσεις υπάρχουν σε όλες τις πολιτείες των ΗΠΑ αλλά και σε πολλές άλλες χώρες.

Πολλοί στο χώρο της εκπαίδευσης βλέπουν με πολύ σκεπτικισμό την ιδέα της αξιολόγησης των μαθητών στη βάση εθνικών προτύπων. Υπάρχει η άποψη ότι οι εξετάσεις υποβάλλουν τους μαθητές σε υπερβολική πίεση, ότι δίνεται δυσανάλογη έμφαση στα υπό εξέταση γνωστικά αντικείμενα, ότι σπαταλείται πολύτιμος διδακτικός χρόνος. Σίγουρα το κάθε ένα από αυτά τα επιχειρήματα έχει κάποια βάση, όμως οι όποιες αρνητικές επιπτώσεις μπορούν να περιοριστούν με ένα σωστό σχεδιασμό. Τα δε οφέλη από τη συλλογή πληροφοριών είναι τεράστια.

Κατ' αρχάς, οι γονείς δικαιούνται να γνωρίζουν σε ποιο επίπεδο βρίσκεται το παιδί τους, ποια είναι τα δυνατά του σημεία και ποιες οι αδυναμίες του. Η προφορική ενημέρωση από τους εκπαιδευτικούς είναι χρήσιμη αλλά ανεπαρκής. Είναι απαράδεκτο ο μαθητής να αποφοιτά από το δημοτικό και ο γονιός να μην έχει μια αντικειμενική αξιολόγηση των ικανοτήτων του παιδιού του.

Η μέτρηση των επιδόσεων των μαθητών είναι ιδιαίτερα χρήσιμη και για το ίδιο το σχολείο και τις εκπαιδευτικές αρχές. Τους δίνει τη δυνατότητα αξιολόγησης τόσο του συνολικού εκπαιδευτικού έργου όσο και διαφόρων εκπαιδευτικών μεθόδων και πολιτικών που εφαρμόζονται κατά καιρούς. Είναι ένα πραγματικό μυστήριο πώς το Υπουργείο Παιδείας παίρνει αποφάσεις για υιοθέτηση της άλβα ή βήτα εκπαιδευτικής πολιτικής χωρίς να έχει στα χέρια του αντικειμενικές μετρήσεις των επιπτώσεών τους. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο θεσμός του ενιαίου ολοήμερου σχολείου, ο οποίος λειτουργεί πιλοτικά εδώ και τέσσερα περίπου χρόνια. Το πρόγραμμα και η φιλοσοφία του ενιαίου ολοήμερου διαφέρουν σημαντικά από το συμβατικό δημοτικό σχολείο, και για το λόγο αυτό ο θεσμός συνάντησε αρκετές αντιστάσεις από τους γονείς οι οποίοι ανησυχούν μήπως τα παιδιά τους δεν θα είναι στο ίδιο επίπεδο με τα άλλα σχολεία. Λογικά αναμένει κανείς ότι κάποια στιγμή θα υπάρξει κάποια διαδικασία αξιολόγησης η οποία θα διαπιστώσει κατά πόσον ο θεσμός λειτουργεί σωστά ή αν χρειάζεται βελτίωση. Πώς όμως θα γίνει η αξιολόγηση χωρίς να υπάρχουν δεδομένα, χωρίς απτά και μετρήσιμα αποτελέσματα της εκπαιδευτικής διαδικασίας;

Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου είναι ακόμα μια αναγκαιότητα η οποία - όπως και το σύστημα διορισμού στο οποίο αναφερθήκαμε την περασμένη βδομάδα - δεν είναι δυστυχώς στις προτεραιότητες του Υπουργείου Παιδείας. Αν δεν αγγίξουμε αυτά τα μεγάλα ζητήματα, καλύτερα να μη μιλάμε για εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.

Πολίτης, 14/3/2010

Δεν υπάρχουν σχόλια: