14 Σεπτεμβρίου 2003

Ο ανταγωνισμός στη ραδιοτηλεόραση

Η ραδιοτηλεόραση ήταν ο πρώτος σημαντικός τομέας της Κυπριακής οικονομίας που πέρασε από καθεστώς κρατικού μονοπωλίου στον (σχεδόν) ελεύθερο ανταγωνισμό. Η επιτυχία αυτού του εγχειρήματος δεν σηκώνει, πιστεύω, καμία αμφισβήτηση. Ο Κύπριος έχει σήμερα τη δυνατότητα να επιλέξει ανάμεσα στα δύο τηλεοπτικά κανάλια του κρατικού ιδρύματος, την ελληνική τηλεόραση, πέντε ιδιωτικά κανάλια (εκ των οποίων τα δύο είναι συνδρομητικά), καθώς και αριθμό τοπικών καναλιών. Ακόμα περισσότερες είναι οι επιλογές στο ραδιόφωνο, όπου προσφέρεται τεράστια ποικιλία εκπομπών που ικανοποιούν όλες τις προτιμήσεις. Πέραν όμως της ικανοποίησης των ακουστικών μας προτιμήσεων, το άνοιγμα της αγοράς έφερε την πολυφωνία στη ραδιοτηλεόραση, ένα στοιχείο θεμελιώδους σημασίας σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα.

Ορισμένοι θεωρούν ότι ο ανταγωνισμός επηρέασε αρνητικά την ποιότητα των προγραμμάτων, ειδικά στην τηλεόραση. Πιστεύω ότι στο θέμα αυτό υπάρχει μια παρανόηση. Αυτό που έχει συμβεί είναι ότι προσφέρεται πολύ μεγαλύτερο φάσμα προγραμμάτων, πολλά από τα οποία είναι όντως χαμηλής ποιότητας. Υπάρχουν όμως και αρκετά προγράμματα καλής ποιότητας - περισσότερα σίγουρα από όσα υπήρχαν πριν μια δεκαετία - τα οποία ο καθένας μπορεί να παρακολουθήσει. Τώρα αν η πλειοψηφία των τηλεθεατών προτιμά τα χαμηλής ποιότητας προγράμματα, αυτό είναι κάτι που πρέπει ίσως να μας απασχολήσει σε κάποιο άλλο επίπεδο. Δεν αποτελεί όμως αποτυχία της αγοράς.

Πέρα από τη βελτίωση του προσφερόμενου προϊόντος, η ραγδαία επέκταση της αγοράς μετά την ελευθεροποίηση δημιούργησε εκατοντάδες θέσεις εργασίας. Όλα αυτά τα καινούρια τηλεοπτικά κανάλια και ραδιοφωνικοί σταθμοί απασχολούν δημοσιογράφους, συγγραφείς, εκφωνητές, μηχανικούς, γραφείς, λογιστές, παραγωγούς, κινηματογραφιστές, αθλητικογράφους, και πάει λέγοντας. Ταυτόχρονα, η επέκταση της ραδιοτηλεόρασης έδωσε σημαντική ώθηση και δημιούργησε θέσεις εργασίας σε άλλους τομείς, όπως η διαφήμιση και συναφείς κλάδοι.

Αυτό τον καιρό εξετάζεται αίτημα για εξασφάλιση άδειας για νέο τηλεοπτικό κανάλι. Έχει εκφρασθεί από ορισμένους η άποψη ότι δεν πρέπει να δοθεί νέα άδεια διότι η αγορά δεν σηκώνει άλλο κανάλι. Μια άποψη με την οποία διαφωνούν προφανώς οι ενδιαφερόμενοι για τη δημιουργία νέου καναλιού, διαφορετικά δεν θα επένδυαν τόσα λεφτά σε αυτό το εγχείρημα. Το γεγονός ότι συζητείται αυτό το θέμα δείχνει ότι δεν έχουμε καταλάβει ακόμα το ρόλο της αγοράς σε μια οικονομία. Το αν η αγορά σηκώνει ή όχι μια ακόμα εταιρεία δεν το αποφασίζει κάποιος γραφειοκράτης αλλά η ίδια η αγορά. Αν μια εταιρεία θέλει να δοκιμάσει την τύχη της, θα πρέπει να είναι ευπρόσδεκτη. Αν το προϊόν που προσφέρει είναι ποιοτικό τότε θα καταφέρει να επιζήσει, είτε μαζί με τις υπόλοιπες, είτε εκτοπίζοντας από την αγορά μια από αυτές. Αυτή ακριβώς η απειλή της εμφάνισης καινούριων ανταγωνιστών είναι που διασφαλίζει ότι τα υφιστάμενα κανάλια θα προσπαθούν συνεχώς να βελτιώνονται. Αν αποκλείσουμε αυτή την απειλή θα σκοτώσουμε τη δυναμική της αγοράς που τόσο μας έχει εξυπηρετήσει.

Πολίτης, 14/9/2003