28 Φεβρουαρίου 2010

Αναποτελεσματική φοιτητική χορηγία

Το κράτος επιδοτεί πολλές δραστηριότητες τις οποίες για διάφορους λόγους θέλει να ενθαρρύνει. Τέτοιες είναι η αγορά υβριδικού αυτοκινήτου, η απόσυρση πεπαλαιωμένων οχημάτων, η εγκατάσταση συστημάτων εξοικονόμησης νερού, η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, και πολλές άλλες. Η αποτελεσματικότητα μιας επιδότησης κρίνεται κυρίως από το βαθμό στον οποίο η επιδοτούμενη δραστηριότητα επεκτείνεται σε σχέση με αυτό που θα ίσχυε χωρίς την επιδότηση. Για παράδειγμα, η επιδότηση για αγορά υβριδικού αυτοκινήτου είναι αποτελεσματική μόνο αν οδηγήσει σε αύξηση των πωλήσεων υβριδικών αυτοκινήτων. Διαφορετικά, είναι απλώς μια καθαρή μεταβίβαση προς όσους ούτως ή άλλως θα αγόραζαν τέτοια οχήματα.

Μέσα από αυτό το πρίσμα θα πρέπει να δούμε και το θέμα της φοιτητικής χορηγίας. Το κράτος επιδοτεί την τριτοβάθμια εκπαίδευση γιατί προφανώς πιστεύει ότι όσο το δυνατόν περισσότεροι νέοι θα πρέπει να έχουν την δυνατότητα να σπουδάσουν. Η επιδότηση γίνεται με δύο κυρίως τρόπους. Ο ένας είναι μέσω των δημόσιων πανεπιστημίων, όπου η φοίτηση είναι δωρεάν. Ο δεύτερος είναι μέσω της φοιτητικής χορηγίας, την οποία λαμβάνουν όλοι ανεξαιρέτως οι φοιτητές. Το 2008 το κράτος δαπάνησε συνολικά €92 εκ. ως χορηγία σε 36 χιλιάδες φοιτητές. Για σκοπούς σύγκρισης, η χορηγία του κράτους προς το Πανεπιστήμιο Κύπρου το 2010 θα είναι €78,8 εκ.

Πόσοι άραγε από αυτούς τους 36 χιλιάδες φοιτητές δεν θα σπούδαζαν αν δεν υπήρχε η χορηγία; Δεν μπορούμε να ξέρουμε την ακριβή απάντηση σε αυτό το ερώτημα, όμως είναι μάλλον βέβαιο ότι η μεγάλη πλειοψηφία θα σπούδαζε ακόμα και αν η χορηγία δεν υπήρχε. Η επιλογή κατά πόσον κάποιος να πάει ή όχι για σπουδές εξαρτάται ασφαλώς από τα οικονομικά δεδομένα, εξαρτάται όμως και από πολλούς παράγοντες. Το συνολικό κόστος των σπουδών είναι αρκετά μεγάλο ώστε οι €6-7 χιλιάδες της χορηγίας να μην κάνουν πολύ μεγάλη διαφορά.

Με αυτή τη λογική γίνεται αντιληπτό ότι η φοιτητική χορηγία είναι μια πολύ αναποτελεσματική πολιτική. Ένα τεράστιο κονδύλι δαπανείται κάθε χρόνο το οποίο όμως έχει πολύ μικρό αντίκτυπο στην κοινωνία. Μια πιο στοχευμένη πολιτική θα μπορούσε να πετύχει καλύτερα αποτελέσματα με πολύ χαμηλότερο κόστος. Σωστά η κυβέρνηση περιέλαβε τη φοιτητική χορηγία στις κοινωνικές παροχές για τις οποίες έπρεπε να γίνει στόχευση. (Κατάργησή της και δέσμευση μέρους του ποσού για υποτροφίες και δάνεια θα ήταν ακόμα καλύτερη.) Δυστυχώς οι έντονες αντιδράσεις από βουλευτές (της... δεξιάς!) και από τις φοιτητικές οργανώσεις σκότωσαν αυτή την πρόθεση εν τη γενέσει της, πριν προλάβει καν να συζητηθεί. Τουλάχιστον μπορούμε να χαιρόμαστε γιατί υπάρχουν ακόμα ιδανικά για τα οποία οι φοιτητές μας είναι διατεθειμένοι να βγουν στους δρόμους.

Πολίτης, 28/2/2010

2 σχόλια:

Stelios Christodoulou είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Stelios Christodoulou είπε...

Η ιδέα μιας ισοκατανομής της φοιτικής χορηγίας αναλόγος του εισοδήματος κάθε οικογενείας ή και σε περίπτωση ανεξάρτητου φοιτητή(εισόδημα ιδίου ατόμου) νομίζω θα ήταν αξιοκρατική και παραλληλα κερδοφόρα για το κράτος αφού θα καταφέρει να εξοικονομήσει μέρος της δαπάνης αυτής. Προτάσεις τύπου άσπρο-μαύρο που προτείνουν ολοκληρωτική αναστολή της χορηγίας ή συνέχιση της ώς έχει είναι λανθασμένες και επιοικώς απαράδεκτες.