Η επίδοση στις πανεθνικές προεισαγωγικές εξετάσεις αποτελεί το μοναδικό κριτήριο εισδοχής φοιτητών στα ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Κύπρου και της Ελλάδας. Το σύστημα αυτό έχει το σημαντικό πλεονέκτημα της αντικειμενικότητας (δεδομένου βέβαια ότι διασφαλίζεται το αδιάβλητο των εξετάσεων). Το στοιχείο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό μια και η κυριαρχία του μέσου στη δημόσια ζωή έχει καλλιεργήσει μια δυσπιστία στο μέσο Κύπριο έναντι στους θεσμούς του κράτους. Η αντικειμενική αξιολόγηση που διασφαλίζει το σύστημα των εξετάσεων έχει συντείνει ώστε να γίνει ευρέως αποδεχτό από την κοινωνία.
Δυστυχώς όμως η καθολική αυτή αποδοχή αποκρύβει τα πολλά προβλήματα που δημιουργεί το σύστημα αυτό. Η αποκλειστική εξάρτηση στις εξετάσεις είναι ο κύριος υπαίτιος για τη γνωσιοκεντρική κατεύθυνση που έχει πάρει η παιδεία μας. Οι εξετάσεις ενθαρρύνουν την παπαγαλία και τη στεγνή απομνημόνευση γνώσεων που πολύ σύντομα θα ξεχαστούν. Αντίθετα, αρετές με διαχρονική αξία όπως η δημιουργικότητα, η πρωτοβουλία, το ανοιχτό μυαλό και η κριτική ικανότητα δεν αμείβονται και μοιραία υποβαθμίζονται.
Συνεπακόλουθο αυτού του γνωσιοκεντρισμού είναι και η ανεξέλεγκτη εξάπλωση της παραπαιδείας, η οποία αποτελεί τραγική ένδειξη της αποτυχίας του Κυπριακού εκπαιδευτικού συστήματος. Ο έντονος ανταγωνισμός για τις θέσεις στα καλά πανεπιστήμια ωθεί τους μαθητές να νυχτοξημερώνονται στα φροντιστήρια πολεμώντας για μερικά επιπρόσθετα μόρια που θα τους εξασφαλίσουν θέση στο πανεπιστήμιο της προτίμησής τους. Πέραν του ότι είναι αντιπαιδαγωγικός, ο ανταγωνισμός αυτός θέτει σε μειονεκτική θέση τους μαθητές που για οικονομικούς, οικογενειακούς ή άλλους λόγους δεν έχουν την ευχέρεια να παρακολουθούν φροντιστήρια.
Τα προβλήματα αυτά μπορούν να απαμβλυνθούν με την εισαγωγή ενός νέου συστήματος όπου η αξιολόγηση των υποψηφίων θα βασίζεται σε μια σειρά από κριτήρια. Η επίδοση σε εξετάσεις θα μπορεί να είναι ένα από τα κριτήρια αυτά. Η βαθμολογία απολυτηρίου θα μπορούσε να αποτελέσει ένα άλλο κριτήριο, πιθανότατα σταθμισμένη με κάποιο τρόπο ώστε να αποφευχθεί ο λεγόμενος "πληθωρισμός βαθμών", η τάση δηλαδή να παίρνουν όλοι 20ρια. Μπορεί επίσης να λαμβάνεται υπ' όψιν η επίδοση σε τεστ ικανότητας (ανάλογα των Αμερικανικών SAT), καθώς και η συμμετοχή στα κοινά ή σε αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες.
Τα πιο πάνω είναι ορισμένες εισηγήσεις και δεν αποτελούν μαγική συνταγή. Το σημαντικό είναι να αρχίσει ένας δημόσιος διάλογος για την εκ βάθρων αναθεώρηση του συστήματος. Υπάρχουν ειδικοί επί του θέματος που θα μπορούσαν να εισηγηθούν διάφορα κριτήρια, καθώς και οι εμπειρίες άλλων χωρών τις οποίες μπορούμε να μελετήσουμε. Χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Καναδάς ακολουθούν ένα πολύ διαφορετικό μοντέλο όπου οι μόνες εξετάσεις που απαιτούνται είναι γενικές εξετάσεις ικανότητας και όχι παράθεσης γνώσεων. Επίσης, ορισμένες Ευρωπαϊκές χώρες (όπως η Ισπανία) έχουν αρχίσει να επανεξετάζουν τα δικά τους συστήματα επιλογής για τα πανεπιστήμια. Ας μη μείνουμε ουραγοί σε αυτό το σημαντικό θέμα.
Πολίτης, 31/3/2002
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου