13 Σεπτεμβρίου 2009

Γιατί καθυστέρησαν ένα χρόνο τα χρεόγραφα;

Σε μια εντυπωσιακή αλλαγή γραμμής, ο Υπουργός Οικονομικών ανακοίνωσε την περασμένη βδομάδα την έκδοση ειδικών κυβερνητικών χρεογράφων ως μέτρο ενίσχυσης της ρευστότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Ένα χρόνο μετά την έναρξη της κρίσης η κυβέρνηση προχωρεί στη λήψη ενός μέτρου το οποίο πολλοί - προεξάρχοντος του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας - ζητούσαν από το περασμένο φθινόπωρο. Η εξέλιξη είναι θετική, γεννά όμως και ένα ερώτημα: γιατί η κυβέρνηση καθυστέρησε ένα ολόκληρο χρόνο να υιοθετήσει αυτό το μέτρο;

Η ανάγκη για ενίσχυση της ρευστότητας προέκυψε επιτακτικά τον περασμένο Σεπτέμβριο. Το πάγωμα των διεθνών αγορών ενέτεινε τον ήδη έντονο καταθετικό ανταγωνισμό μεταξύ των Κυπριακών τραπεζών με αποτέλεσμα τα επιτόκια στην Κύπρο να παραμένουν σε ψηλά επίπεδα παρά τις συνεχείς μειώσεις του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ. Το προτεινόμενο μέτρο - που τύγχανε στήριξης και από την ΕΕ - ήταν να δοθούν κυβερνητικά χρεόγραφα στις τράπεζες τα οποία να χρησιμοποιηθούν ως εξασφάλιση για άντληση φτηνής ρευστότητας από την ΕΚΤ. Αυτό θα μείωνε την ανάγκη για προσέλκυση καταθέσεων και κατά συνέπεια θα ωθούσε τα επιτόκια σε καθοδική πορεία.

Η κυβέρνηση αρνήθηκε να υιοθετήσει αυτό το μέτρο προτάσσοντας σε κατά καιρούς δηλώσεις του Υπουργού δύο δικαιολογίες: ότι το μέτρο δεν θα απέδιδε και ότι θα οδηγούσε σε αύξηση του δημόσιου χρέους. Και οι δύο δικαιολογίες έχουν αναιρεθεί από τα ίδια τα γεγονότα. Η κυβέρνηση όχι μόνο υιοθετεί σήμερα το μέτρο αλλά ασπάζεται κιόλας την εκτίμηση του Διοικητή της ΚΤ ότι αυτό μπορεί να μειώσει τα επιτόκια μέχρι και 1%. Παράλληλα, η ΕΕ έχει ανακοινώσει ότι η έκδοση χρεογράφων δεν θα υπολογιστεί στο δημόσιο χρέος. Αυτό βέβαια δεν ήταν γνωστό από την αρχή. Όμως οι ενδείξεις υπήρχαν, η ΕΕ προωθούσε το μέτρο, και οι περισσότερες χώρες προχωρούσαν στην υιοθέτησή του. Η επίκληση μιας πιθανής προσωρινής αύξησης του δημόσιου χρέους ως δικαιολογία για τη μη υιοθέτηση ενός μέτρου το οποίο η οικονομία είχε ανάγκη φαινόταν περίεργη, ιδίως όταν τη ίδια στιγμή η κυβέρνηση προχωρούσε σε απανωτές αυξήσεις στις κοινωνικές παροχές και στην δημιουργία 1.080 νέων θέσεων στο δημόσιο, με μεγάλο μακροπρόθεσμο κόστος για τα δημόσια ταμεία.

Η κατάληξη αυτού του σήριαλ αφήνει εκτεθειμένη την κυβέρνηση και - κυρίως - τον Υπουργό Οικονομικών. Η απόρριψη της έκδοσης χρεογράφων αποδείχτηκε λανθασμένη και η κυβερνητική στρατηγική για μείωση των επιτοκίων με τις "ενέσεις ρευστότητας" και με παραινέσεις και υποδείξεις προς τις τράπεζες απέτυχε. Στην καλύτερη περίπτωση, το Υπουργείο Οικονομικών έπεσε πολύ έξω στις εκτιμήσεις του. Στη δε χειρότερη περίπτωση, θα πρέπει να διερωτώμαστε μήπως η υγεία της οικονομίας έπεσε θύμα της απροθυμίας της κυβέρνησης και του Υπουργού να υιοθετήσουν μια θετική εισήγηση λόγω της προέλευσής της.

Πολίτης, 13/9/2009

Δεν υπάρχουν σχόλια: