Διάβασα με πολύ ενδιαφέρον τις θέσεις του κ. Βάσου Γεωργίου για τις ιδιωτικοποιήσεις ("Π", 28/9 και 5/10). Ο περιορισμένος χώρος αυτής της στήλης δεν μου επιτρέπει να αναφερθώ σε έκταση σε όλα τα θέματα που ήγειρε ο κ. Γεωργίου, για αυτό θα περιοριστώ σε ορισμένα σύντομα σχόλια επί των πιο σημαντικών σημείων.
- Το γεγονός ότι η ΑΤΗΚ και η ΑΗΚ είναι πιο υγιείς οργανισμοί από τις Κυπριακές Αερογραμμές δεν μπορεί να αποδοθεί αποκλειστικά και μόνο στο διαφορετικό νομικό τους καθεστώς. Η ΑΤΗΚ και η ΑΗΚ παρέχουν ουσιώδεις υπηρεσίες με σταθερή και προβλέψιμη ζήτηση, σε αντίθεση με τις ΚΑ που παρέχουν μια υπηρεσία πολυτελείας που επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από εξωγενείς παράγοντες όπως είναι οι πόλεμοι, η τρομοκρατία και το διεθνές οικονομικό κλίμα. Δεν υπεραμύνομαι της καταστροφικής κρατικής διαχείρισης των ΚΑ, όμως το στοιχείο αυτό πρέπει να αναγνωριστεί.
- Ακόμα και αν δεχτούμε ότι το ισχύον νομικό καθεστώς των ΑΤΗΚ και ΑΗΚ ήταν το καταλληλότερο μέχρι σήμερα, αυτό δεν σημαίνει ότι αυτό θα εξακολουθήσει να ισχύει και στο μέλλον. Πολύ σύντομα οι οργανισμοί αυτοί θα αναγκαστούν να λειτουργήσουν σε ένα περιβάλλον πολύ διαφορετικό από αυτό που έχουν συνηθίσει. Το κρίσιμο ερώτημα είναι: ποιο ιδιοκτησιακό καθεστώς θα εξυπηρετήσει καλύτερα τους πολίτες όταν έλθει επιτέλους ο ανταγωνισμός;
- Είναι γεγονός ότι ορισμένες προσπάθειες ιδιωτικοποίησης δεν είχαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Το δίδαγμα για μας είναι ότι οι ιδιωτικοποιήσεις πρέπει να σχεδιάζονται σωστά, όχι ότι δεν πρέπει να γίνονται. Διότι για κάθε περίπτωση προβληματικής ιδιωτικοποίησης υπάρχουν πολλά άλλα παραδείγματα ιδιωτικοποιήσεων που είχαν ευεργετικά αποτελέσματα.
- Ο κ. Γεωργίου ισχυρίζεται ότι "σε Οργανισμούς που δεν υπάρχει κοινοβουλευτικός, κυβερνητικός και κυρίως δικαστικός έλεγχος, ανθεί η αυθαιρεσία, ενώ οι πολιτικές παρεμβάσεις είναι μεγαλύτερες." Η θέση αυτή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την πραγματικότητα. Υπάρχουν πάμπολλα παραδείγματα οργανισμών όπου ο άμεσος κρατικός έλεγχος έχει αποτύχει παταγωδώς. Αναφέρω ενδεικτικά το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου, το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου, την Αρχή Λιμένων, τα Κυπριακά Ταχυδρομεία.
- Αφήνεται συχνά να νοηθεί ότι μετά από μια ιδιωτικοποίηση η αγορά μένει ξέφραγο αμπέλι. Όμως τα πράγματα δεν είναι έτσι. Το κράτος έχει και δικαίωμα και υποχρέωση να παρακολουθεί τις αγορές και να παρεμβαίνει όποτε αυτές υπολειτουργούν. Για αυτό και η Ευρωπαϊκή Ένωση επιβάλλει την ενίσχυση των εποπτικών αρχών και τη δημιουργία εξειδικευμένων ρυθμιστικών οργάνων για τις πιο σημαντικές αγορές όπως είναι η ενέργεια και οι τηλεπικοινωνίες.
Η σύγχρονη τάση, την οποία ακολουθούν και οι εταίροι μας στην ΕΕ, θέλει το κράτος να αποσύρεται από την άμεση εμπλοκή στις αγορές και να αναλαμβάνει ρόλο εποπτικό και ρυθμιστικό. Δυστυχώς εδώ στην Κύπρο έχουμε μείνει στάσιμοι, και σε ορισμένες περιπτώσεις οπισθοδρομούμε, παγιδευμένοι καθώς είμαστε άλλοι από ιδεολογικές εμμονές, άλλοι από τη μακαριότητα μιας βολεμένης ύπαρξης και άλλοι από ατολμία να έρθουν σε ρήξη με τους βολεμένους.
Πολίτης, 26/10/2003
