Θετική η έξοδος, οι προκλήσεις παραμένουν

[Φιλελεύθερος, Κυριακή 22 Ιουνίου 2014]

Η πετυχημένη έξοδος της Κύπρου στις αγορές είναι σημαντική τόσο για συμβολικούς όσο και για ουσιαστικούς λόγους. Ο συμβολισμός είναι προφανής. Η Κύπρος τέθηκε τυπικά εκτός αγορών τον Μάιο του 2011 όταν η πιστοληπτική της ικανότητα υποβαθμίστηκε σε μη επενδυτική βαθμίδα και από τον τελευταίο μεγάλο οίκο αξιολόγησης. Όμως ουσιαστικά η χώρα ήταν ήδη εκτός αγορών αρκετούς μήνες πιο πριν αφού τα επιτόκια ήταν απαγορευτικά. Ο τελευταίος δανεισμός της Κύπρου από τις διεθνείς αγορές είχε γίνει τον Ιανουάριο του 2010. Αναμφίβολα, η επιστροφή στις αγορές μετά από 4,5 σχεδόν χρόνια έχει μεγάλη σημασία για την Κύπρο.

Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι αυτό συμβαίνει μόλις 15 μήνες μετά το μεγάλο σοκ του Μαρτίου 2013. Δύο κυρίως παράγοντες κατέστησαν δυνατή αυτή την εξέλιξη. Ο πρώτος είναι ότι η πορεία της Κυπριακής οικονομίας εξελίσσεται αρκετά καλύτερα από ότι αναμενόταν και παρατηρείται σημαντική βελτίωση στα δημοσιονομικά δεδομένα. Η πιστή υλοποίηση του μνημονίου έχει αποφέρει και με το παραπάνω τα προσδοκώμενα αποτελέσματα στους οικονομικούς δείκτες και έχει παράλληλα συνδράμει στην βελτίωση της αξιοπιστίας και φερεγγυότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ο δεύτερος παράγοντας είναι η αλλαγή του κλίματος στις διεθνείς αγορές. Υπάρχει παγκοσμίως πάρα πολλή ρευστότητα και πολλοί επενδυτές που κυνηγούν αποδόσεις. Η συγκυρία ήταν πολύ θετική για την Κύπρο. Η άντληση €750εκ. με απόδοση 4.85% δημιουργεί ένα θετικό κλίμα για την Κύπρο στο εξωτερικό και συνάμα βελτιώνει την ψυχολογία και στο εσωτερικό.

Οι οικονομικές επιπτώσεις αυτής της κίνησης είναι συνάρτηση του τρόπου αξιοποίησης των αντληθέντων κεφαλαίων. Αν – όπως έχει λεχθεί – ο εξωτερικός δανεισμός χρησιμοποιηθεί για τη μερική αποπληρωμή του ομολόγου κεφαλαιοποίησης της Λαϊκής Τράπεζας που κατέχει τώρα η Τράπεζα Κύπρου, τότε τα οφέλη που θα προκύψουν είναι αρκετά. Το κυριότερο είναι ότι βελτιώνεται το προφίλ ωρίμανσης του Κυπριακού χρέους, αφού το ομόλογο της Τράπεζας Κύπρου θα πρέπει να αποπληρωθεί μέχρι το 2017 και δεν καλύπτεται από το μνημόνιο. Παράλληλα προκύπτουν και άλλα οφέλη: μειώνεται ελαφρώς το κόστος δανεισμού του κράτους (το ομόλογο πληρώνει 5,15%), δίνεται μια ένεση ρευστότητας στην οικονομία και αυξάνονται τα κεφάλαια της Τράπεζας Κύπρου με την εισροή μετρητών αντί του ομολόγου.

Η Τράπεζα Κύπρου έχει και άλλους λόγους να είναι ευχαριστημένη από αυτή την εξέλιξη. Η Τράπεζα χρειάζεται επιπλέον κεφάλαια για να βελτιώσει τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας. Η επιτυχής έκδοση του ομολόγου δείχνει ότι οι επενδυτές εμπιστεύονται την Κύπρο και άρα αποτελεί θετικό προμήνυμα για την προσπάθεια της Τράπεζας Κύπρου – αλλά και άλλων τραπεζών αν χρειαστεί – να αντλήσουν κεφάλαια από διεθνείς επενδυτές.

Χωρίς αμφιβολία, η έκδοση χρέους από την Κύπρο καταγράφεται ως μια σημαντική θετική εξέλιξη. Όμως ο δανεισμός από τις διεθνείς αγορές δεν είναι το τέλος του δρόμου αλλά ένας ενδιάμεσος σταθμός. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι όλα αυτά είναι δυνατά επειδή η Κύπρος βρίσκεται ακόμα σε πρόγραμμα το οποίο καλύπτει τις χρηματοδοτικές της ανάγκες για την επόμενη διετία και δίνει στους επενδυτές μια εξασφάλιση ότι η χώρα θα ακολουθήσει συνετές πολιτικές, τουλάχιστον για κάποιο διάστημα. Η δυνατότητα δανεισμού από τις αγορές ίσως δημιουργήσει πιέσεις στο εσωτερικό για γρηγορότερη έξοδο από το μνημόνιο - ήδη έχουν ακουστεί κάποιες φωνές προς αυτή την κατεύθυνση. Θα ήταν μεγάλο λάθος να βιαστούμε. Ασφαλώς κύριος στόχος του μνημονίου είναι να στηρίξει την Κύπρο μέχρι την επάνοδό της στις αγορές. Εξίσου σημαντικός όμως είναι και ο στόχος της μεταρρύθμισης της οικονομίας και της οικοδόμησης ισχυρών βάσεων που θα διασφαλίζουν μια πορεία βιώσιμης ανάπτυξης. Πρέπει να παραμείνουμε προσγειωμένοι και προσηλωμένοι στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που θα θωρακίσουν τη οικονομία μας. Μέτρο της επιτυχίας μας δεν πρέπει να είναι το πότε θα εξέλθουμε από το μνημόνιο αλλά το πόσο βελτιώσαμε τις δομές, τους θεσμούς, και την ανταγωνιστικότητα της Κυπριακής οικονομίας.