12 Σεπτεμβρίου 2010

Ξεγράψαμε την έρευνα

Ένας από τους κύριους πυλώνες της στρατηγικής της Λισαβώνας είναι η αύξηση των επενδύσεων στην έρευνα και την ανάπτυξη, ένα τομέα στον οποίο η Ευρώπη υστερεί πολύ σε σχέση με τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Είναι γνωστό ότι η Κύπρος είναι τελευταία στην ΕΕ όσον αφορά τις δαπάνες για έρευνα ως ποσοστό του ΑΕΠ. Αυτό που δεν ξέραμε είναι ότι η Κυπριακή κυβέρνηση θεωρεί αυτή την κατάσταση εντελώς φυσιολογική και δεν έχει καμία πρόθεση να λάβει μέτρα για ανατροπή της. 

Το πιο πάνω συμπέρασμα εξάγεται αβίαστα από την επιστολή που ο αρμόδιος Υπουργός (ο των Οικονομικών) απέστειλε στη Βουλή τον περασμένο μήνα εις απάντηση ερωτήματος βουλευτή. Συγκεκριμένα, στην επιστολή αναφέρεται ότι ο στόχος του 3% είναι για την ΕΕ ως σύνολο και όχι για την κάθε χώρα ξεχωριστά, ότι η Κύπρος "θα επανατοποθετηθεί σε ό,τι αφορά το δικό της εθνικό στόχο, λαμβάνοντας υπόψη τους φυσικούς περιοριστικούς παράγοντες που χαρακτηρίζουν τον τομέα, καθώς και τις γενικότερες δημοσιονομικές συνθήκες", ότι "στην Κύπρο δεν υπάρχουν οι μεγάλες βιομηχανίες, για να επενδύσουν μεγάλα ποσά σε έρευνα", και ότι η Κύπρος δεν μπορεί να στηρίξει την έρευνα με φοροαπαλλαγές γιατί ο συντελεστής εταιρικού φόρου είναι ήδη πολύ χαμηλός.

Με άλλα λόγια, η Κύπρος είναι πολύ μικρή για να ασχολείται με την έρευνα, μόνο μεγάλες βιομηχανίες επενδύουν σε έρευνα, και δεν υπάρχουν εργαλεία αλλά ούτε και λεφτά για να δοθούν κίνητρα στις επιχειρήσεις. Τα πιο πάνω αποτυπώνουν μια πολύ εσφαλμένη αντίληψη του ρόλου της έρευνας στην οικονομική ανάπτυξη και των δυνατοτήτων που ακόμα και μια μικρή χώρα μπορεί να έχει σε αυτό τον τομέα. Κι όμως, δύο από τις πρωτοπόρες χώρες στον κόσμο στον τομέα της τεχνολογίας είναι το Ισραήλ (πληθυσμός 7 εκ.) και η Φινλανδία (πληθυσμός 5 εκ.). Πολλές (ίσως οι περισσότερες) μεγάλες καινοτομίες γίνονται από μικρές επιχειρήσεις. Υπάρχουν δε πολλοί τρόποι να στηριχθεί η έρευνα, όπως με μερική επιδότηση, παραχώρηση χαμηλότοκων δανείων, κ.λπ. (Μια βόλτα στην ιστοσελίδα του Tekes, του Φινλανδικού Ιδρύματος Χρηματοδότησης Τεχνολογίας και Καινοτομίας, είναι ιδιαίτερα κατατοπιστική.(2))

Από την κυβερνητική θέση για την έρευνα απουσιάζει το όραμα. Η οικονομία μας δεν μπορεί να στηρίζεται επ' άπειρον στον τουρισμό και τα πρόσκαιρα έσοδα από διάφορες συγκυρίες. Το γεγονός ότι το πρώτο εξαγωγικό προϊόν της Κύπρου δεν είναι πλέον οι πατάτες αλλά τα φαρμακευτικά είδη δείχνει ότι οι δυνατότητες υπάρχουν. Μια καλά σχεδιασμένη πολιτική στήριξης της έρευνας και καλλιέργειας καινοτομικής κουλτούρας θα αποτελούσε μιας πρώτης τάξης επένδυση για το μέλλον του τόπου.

Πολίτης, 15/9/2010


Δεν υπάρχουν σχόλια: