Μιλώντας στη Βουλή πριν μερικές μέρες ο εκπρόσωπος τύπου του ΑΚΕΛ Σταύρος Ευαγόρου άνοιξε για πρώτη φορά εκ μέρους του κόμματός του την πόρτα στο διάλογο με σκοπό "τη βελτίωση της λειτουργίας του θεσμού" της ΑΤΑ. Ο κος Ευαγόρου αναφέρθηκε σε βελτίωση που να προσφέρει δικαιότερη αποζημίωση για τα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα. Πράγματι, τη δεκαετία 1997-2007 οι τιμές των προϊόντων και υπηρεσιών που καταναλώνεται από το φτωχότερο 20% του πληθυσμού αυξήθηκαν κατά 45%, σε σύγκριση με 29% για τα προϊόντα που καταναλώνονται από το πλουσιότερο 20%.* Αυτό σημαίνει ότι τα χαμηλότερα στρώματα δεν αποζημιώνονται πλήρως για τη διάβρωση της αγοραστικής τους δύναμης ενώ τα πλουσιότερα στρώματα αποζημιώνονται υπέρ του δέοντος.
Ένα άλλο θέμα που θα πρέπει να απασχολήσει ένα διάλογο για την ΑΤΑ - αν ποτέ ξεκινήσει - είναι το πόσους και ποιους ακριβώς προστατεύει. Όσο παράξενο κι αν ακούγεται, επίσημα στοιχεία δεν φαίνεται να υπάρχουν για αυτό το τόσο σημαντικό ερώτημα. Κάποια συμπεράσματα μπορούν να εξαχθούν από τις Έρευνες Οικογενειακών Προϋπολογισμών, όπου οι εργαζόμενοι καλούνται να απαντήσουν στο ερώτημα αν εισπράττουν τιμαριθμικό επίδομα. Το 2003 μόνο 43.5% των ερωτηθέντων απάντησαν θετικά, ενώ για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα το ποσοστό ήταν μόλις 30.5%. Τα ίδια στοιχεία δείχνουν ότι για το φτωχότερο 10% των εργαζομένων το ποσοστό κάλυψης από την ΑΤΑ είναι μόλις 6%. Το ποσοστό κάλυψης αυξάνεται προοδευτικά με το εισόδημα για να ξεπεράσει το 70% για τα άτομα που ανήκουν στο ψηλότερο 10%.
Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι η ΑΤΑ έχει ξεπεραστεί από την εξέλιξη της οικονομίας και βρίσκεται σε φθίνουσα πορεία. Γιατί λοιπόν τόση φασαρία για ένα θεσμό που σταδιακά διαβρώνεται και αυτοκαταργείται;
Το μεγαλύτερο πρόβλημα με την ΑΤΑ σήμερα είναι ότι αποτελεί την κύρια αιτία πίσω από την ανεξέλεγκτη αύξηση του κρατικού μισθολογίου. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να μπει μια τάξη στα δημοσιονομικά του κράτους όταν το κρατικό μισθολόγιο αυξάνεται με ρυθμό 7-8% ετησίως. Η κατάργηση ή δραστική αναπροσαρμογή της ΑΤΑ στο δημόσιο είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος συγκράτησης του κρατικού μισθολογίου σε πιο λογικούς ρυθμούς αύξησης. Άλλα μέτρα όπως η πάταξη της φοροδιαφυγής είναι επίσης απαραίτητα αλλά αυτά θα χρειαστούν χρόνο για να αποδώσουν. Το κράτος βρίσκεται σε δυσχερή δημοσιονομική κατάσταση σε μια περίοδο που η οικονομία χρειάζεται στήριξη. Έργα υποδομής που θα μπορούσαν να δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη αναστέλλονται λόγω οικονομικής στενότητας. Η κατάσταση απαιτεί άμεσες και τολμηρές λύσεις.
* "Μερικές αλήθειες για την ΑΤΑ," Σχόλιο Οικονομικής Πολιτικής Τεύχος 16, Κέντρο Οικονομικών Ερευνών Πανεπιστημίου Κύπρου, Ιούνιος 2008.
Πολίτης, 6/12/2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου