Είναι βιώσιμο το ΤΚΑ;

Απαριθμώντας τα επιτεύγματα της κυβέρνησης την περασμένη Τρίτη ο κυβερνητικός εκπρόσωπος έκανε αναφορά στη διασφάλιση της βιωσιμότητας του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων μέχρι το 2048. Την ίδια μέρα η Υπουργός Εργασίας είπε σε ομιλία της ότι "έχουμε πετύχει να διατηρήσουμε την οικονομική ευρωστία του Ταμείου και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά του". Αξίζουν εύσημα στην κυβέρνηση γιατί ασχολήθηκε σοβαρά με το θέμα του ΤΚΑ και πέτυχε να ψηφιστεί ένα νομοσχέδιο το οποίο κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Είναι όμως το ΤΚΑ πράγματι βιώσιμο;

Αυτό που εννοεί η κυβέρνηση όταν λέει ότι το ταμείο είναι βιώσιμο μέχρι το 2048 είναι ότι θα υπάρχει αποθεματικό που να μπορεί να καλύψει τις υποχρεώσεις του ταμείου μέχρι εκείνη την ημερομηνία. Ας αφήσουμε κατά μέρος το γεγονός ότι η οικονομική κρίση μας έχει ήδη βγάλει εκτός προγραμματισμού (κάτι για το οποίο αρκετοί είχαν προειδοποιήσει έγκαιρα) και ας θεωρήσουμε ότι το 2048 θα είναι πράγματι η κρίσιμη χρονιά. Πού θα στεκόμαστε τότε; Θα έχουμε ένα άδειο ταμείο το οποίο θα έχει πολύ μεγαλύτερες υποχρεώσεις προς τους συνταξιούχους από ότι θα έχει να εισπράττει σε εισφορές από τους εργαζόμενους. Άρα η μεταρρύθμιση δεν εξασφαλίζει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του συστήματος. Απλώς μεταθέτει χρονικά τη χρεωκοπία του κατά μία εικοσαετία, φορτώνοντας ταυτόχρονα με μεγάλο κόστος τους εργαζόμενους, τις επιχειρήσεις και το κράτος.

Με άλλα λόγια, ένας 25χρονος που εισέρχεται σήμερα στην αγορά εργασίας θα λογαριάζει να αφυπηρετήσει το 2049 έχοντας εργαστεί και συνεισφέρει στο ΤΚΑ για 40 χρόνια. Όμως το ταμείο δεν θα μπορεί να καλύψει τη σύνταξή του. Τα πράγματα βέβαια δεν θα φτάσουν ως εκεί. Το πρόβλημα θα γίνει αντιληπτό αρκετά χρόνια πιο πριν και θα προκύψει μια νέα μεταρρύθμιση του συστήματος. Μια μεταρρύθμιση όμως που θα είναι πολύ πιο οδυνηρή από τη φετινή γιατί η "εύκολη" λύση της αύξησης των εισφορών δεν θα είναι εφικτή. Με τις εισφορές να είναι ήδη στο 25.7% του μισθού, η επέκταση του ορίου συνταξιοδότησης θα είναι αναπόφευκτη. Ο σημερινός 25χρονος δεν θα αφυπηρετήσει το 2049 αλλά αρκετά χρόνια αργότερα. Θα πληρώσει το μεγαλύτερο τίμημα για την αδυναμία της σημερινής πολιτικής και συνδικαλιστικής ηγεσίας να δουν μακριά.

Τα πράγματα είναι πραγματικά πολύ απλά. Αν θέλουμε ένα πραγματικά βιώσιμο σύστημα κοινωνικών ασφαλίσεων που θα εξασφαλίζει όχι μόνο αυτούς που θα αφυπηρετήσουν μέσα στα επόμενα 5 ή 10 χρόνια αλλά και τα παιδιά και τα εγγόνια τους, θα πρέπει το συντομότερο δυνατό να προχωρήσουμε σε μια νέα μεταρρύθμιση. Κάθε έτος που περνά απλώς μεταθέτει μεγαλύτερο βάρος από τους δικούς μας ώμους σε αυτούς των παιδιών μας.

Πολίτης, 13/12/2009