Στα παλιά τα χρόνια ο κόσμος είχε λιγοστές ανάγκες και άφθονο χρόνο στη διάθεσή του. Οι γυναίκες δεν εργάζονταν και αφιέρωναν όλο τους το χρόνο στις ανάγκες του σπιτιού. Τα μεταφορικά μέσα ήταν περιορισμένα και οι μακρινές αποστάσεις απαγορευτικές. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες ευδοκίμησε ένα σύστημα λιανικού εμπορίου με κύριο χαρακτηριστικό τα πολλά και μικρά συνοικιακά υποστατικά. Το σύστημα αυτό εξυπηρέτησε την κοινωνία για πολλές δεκαετίες.
Σήμερα η κοινωνία είναι πολύ διαφορετική. Οι περισσότερες γυναίκες εργάζονται και ο χρόνος που περισσεύει για οικιακές αγγαρείες είναι λίγος. Η κυκλοφοριακή συμφόρηση και η έλλειψη χώρων στάθμευσης καθιστούν τη διακίνηση από κατάστημα σε κατάστημα χρονοβόρα και κουραστική. Είναι πολύ πιο εύκολο να γίνονται όλα τα ψώνια μαζεμένα και με όσο το δυνατό λιγότερες μετακινήσεις.
Ανταποκρινόμενη στις ανάγκες της κοινωνίας η αγορά έχει αρχίσει να συσπειρώνεται σε μεγάλα καταστήματα, αλυσίδες και εμπορικά κέντρα. Η συσπείρωση αυτή είναι αναπόφευκτη και επιβεβλημένη. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη* στην Κύπρο αναλογούν 12 άτομα ανά υποστατικό, σε σύγκριση με 86 άτομα ανά υποστατικό που είναι ο διεθνής μέσος όρος. Υπάρχουν δηλαδή στην Κύπρο επταπλάσια υποστατικά από ότι δικαιολογεί ο πληθυσμός της. Παρόμοια φαίνεται ότι θα είναι και τα ευρήματα της έρευνας που διεξήχθη πρόσφατα για λογαριασμό του Υπουργείου Εμπορίου, προκαταρκτικά αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν πριν λίγες μέρες στον τύπο. Είναι φανερό ότι η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να κρατήσει επ' άπειρον.
Οι ιδιοκτήτες μικρών υποστατικών διαμαρτύρονται για την ανάπτυξη των μεγάλων επιχειρήσεων γιατί πλήττει τα συμφέροντά τους. Στην προσπάθεια της να μετριάσει τις αντιδράσεις, η πολιτεία λαμβάνει μέτρα που αποσκοπούν στην προστασία των μικρών καταστημάτων. Τέτοια μέτρα είναι η ρύθμιση των ξεπουλημάτων και του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων, ενώ σε αυτό αποσκοπεί και η πρόταση που ακούστηκε πρόσφατα για απαγόρευση της πώλησης προϊόντων σε τιμές κάτω του κόστους.
Τα μέτρα αυτά επιβραδύνουν τον εκσυγχρονισμό της αγοράς και ταλαιπωρούν τους καταναλωτές. Το λιανικό εμπόριο πρέπει να αφεθεί να προσαρμοστεί στις ανάγκες της κοινωνίας. Είναι γεγονός ότι η αναδιάταξη της αγοράς αποτελεί πρόκληση για τις μικρές επιχειρήσεις. Όμως υπάρχουν περιθώρια αντίδρασης. Στην αγορά υπάρχει χώρος και για μικρά υποστατικά που θα προσφέρουν γρήγορη και προσωπική εξυπηρέτηση και εξειδικευμένα προϊόντα και υπηρεσίες. Προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να κινηθούν όσοι θέλουν να εξυπηρετήσουν την κοινωνία και τους καταναλωτές. Αυτή άλλωστε είναι και η αποστολή του εμπορικού τομέα.
* "Ανατομία της Κυπριακής Μικροοικονομίας," Τράπεζα Κύπρου Φάκτορς Λίμιτεδ, Οκτώβριος 1997.
Πολίτης, 20/1/2002
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου